Không có một thành phố nào của Nga hay Ukraina có thể so sánh với Novgorod về sự đa dạng và niên đại của các đài tưởng niệm thời Trung cổ của nó. Đứng đầu trong số này là thánh đường Sophia, được xây dựng trong thập niên 1040 theo chỉ thị của Yaroslav Mudryi. Nó là nhà thờ được bảo tồn tốt nhất trong số các nhà thờ thuộc thế kỷ 11, và là nhà thờ đầu tiên thể hiện các đặc trưng nguyên thủy của kiến trúc Nga (các tường đá mộc mạc, 5 vòm tương tự như cái mũ sắt). Các bích họa được vẽ vào thế kỷ 12 và được phục chế trong thập niên 1860. Thánh đường được trang trí bằng các cổng làm từ đồng thau, sản xuất tại Magdeburg năm 1156 và được cho là người Novgorod đã giành được từ thủ đô của Thụy Điển khi đó là Sigtuna vào năm 1187.

Kremli của Novgorod, theo truyền thống được gọi là Detinets, có cung điện cổ nhất tại Nga (gọi là Phòng Facet, 1433), tháp chuông cổ nhất ở Nga (giữa thế kỷ 15) cùng tháp đồng hồ cổ nhất tại Nga (1673). Trong số các kiến trúc muộn hơn, khu vực đáng chú ý nhất là cung hoàng gia (1771) và tượng đài bằng đồng thau để kỷ niệm Thiên niên kỷ nước Nga, thể hiện các nhân vật quan trọng nhất trong lịch sử nước này (khánh thành năm 1862).

Bên ngoài các bức tường của kremli, có ba thánh đường được xây dựng trong thời kỳ trị vì của Mstislav Đại Đế, vị vua cuối cùng của nhà nước Rus thống nhất. Thánh đường St Nicholas (1113-1123), chứa các bích họa về gia đình Mstislav, làm vẻ vang cho triều đình Yaroslav (trước đây là quảng trường chính của Cộng hòa Novgorod). Tu viện Yuriev (có lẽ là cổ nhất tại Nga, 1030) chứa thánh đường kiểu Rôman u ám có từ năm 1119. Một thánh đường ba vòm tương tự (1117), có lẽ đã được cùng một người thiết kế, nằm trong tu viện Antoniev.

Có nhiều nhà thờ cổ nằm rải rác trong thành phố. Một số đã bị quân đội Đức quốc xã phá hủy và sau này được phục hồi. Kiểu cổ nhất được thể hiện trong các nhà thờ này được dành cho các thánh Pyotr và Pavel (trên đồi Thiên Nga, 1185-1192), tới lễ Truyền tin (trong Myachino, 1179), hay lễ Đức Mẹ thăng thiên (trên đồng Volotovo, thập niên 1180) và St Paraskeva (tại triều đình Yaroslav, 1207). Kiệt tác lớn nhất của kiến trúc Novgorod thời kỳ đầu là nhà thờ Chúa Cứu thế tại Nereditsa (1198).

Trong thế kỷ 13, mốt thịnh hành là các nhà thờ nhỏ với thiết kế ba mái. Các đại diện tiêu biểu là nhà thờ nhỏ ở Peryn (thập niên 1230) và nhà thờ St Nicholas trên đảo Lipnya (1292, cũng đáng chú ý vì các bích họa thế kỷ 14 của nó). Thế kỷ tiếp theo là sự phát triển của hai thiết kế nhà thờ nguyên thủy, một trong chúng là nhà thờ St Theodor (1360-61, các bích họa nghệ thuật thập niên 1380),còn cái kia là nhà thờ Chúa Cứu thế tại đường Ilyina (1374, Feofan Grek vẽ năm 1378). Nhà thờ Chúa Cứu thế tại Kovalevo (1345) phản ánh ảnh hưởng của người Serbia.

Trong thế kỷ cuối cùng của chế độ cộng hòa phong kiến, một số thánh đường mới cũng được dành cho các thánh Pyotr và Pavel (trên Slavna, 1367; trong Kozhevniki, 1406), hay lễ Thánh đản (tại Cemetery, 1387), hoặc thánh tông đồ John (1384), các thánh tông đồ (1455), thánh Demetrius (1467), thánh Simeon (1462) và các thánh khác. Nói chung, chúng không có nhiều điểm sáng tạo như các nhà thờ từ các thời kỳ trước. Một số lăng mộ thuộc thế kỷ 12 (chẳng hạn trong Opoki) đã bị phá hủy và sau này được tái tạo chính xác như chúng đã từng là như thế.

Sự xâm chiếm thành phố của Ivan III năm 1478 đã làm thay đổi cơ bản các đặc trưng kiến trúc của khu vực này. Kể từ đó, những nhiệm vụ lớn đều được các thợ đến từ Moskva thực hiện và có kiểu dáng tương tự như các thánh đường của Kremli tại Moskva: chẳng hạn thánh đường Chúa Cứu thế của tu viện Khutyn (1515), thánh đường Sign (1688), thánh đường Nicholas của tu viện Vyaschizhy (1685). Tuy nhiên, một vài nhà thờ có tính chất cục bộ địa phương vẫn duy trì các kiểu dáng truyền thống của nghệ thuật khu vực, chẳng hạn nhà thờ Các bà vợ thần thánh (1510) và nhà thờ các thánh Boris và Gleb (1586).

Tại Vitoslavlitsy, một khu vực trên bờ sông Volkhov, trên đường tới tu viện Yuriev, một viện bảo tàng kiến trúc gỗ đã được lập ra năm 1964. Trên 20 công trình xây dựng bằng gỗ (nhà thờ, nhà và cối xay) có niên đại từ thế kỷ 14 tới thế kỷ 19 đã được chuyển từ mọi nơi trong khu vực xung quanh Novgorod tới đây.